“Rastgele Erişimli Hafıza” veya RAM (Random Access Memory), bir bilgisayarın “hafıza” belleği olarak görev yapan ve verileri geçici olarak depolayan fiziksel donanımdır.
RAM belleği tanımlayan iki temel özellik olduğunu söyleyebiliriz. Bir yandan, sürekli çalışan ve ekipmanın performansına bağlı bir bileşen olduğu düşünüldüğünde, çok hızlı erişimli bir bellektir. Öte yandan, verileri geçici olarak depolayan bir bileşendir. Bunu daha iyi anlamanız için ROM belleği yani hard diski oluşturan bellek ile karşılaştırabiliriz. Daha yavaş, daha dayanıklı ROM belleği, kapatılsa bile bilgisayarda kalır. Ancak daha hızlı erişilebilen RAM bellek, bilgisayar kapatıldığında verilerini kaybeder.
ROM Nedir?
Read Only Memory (ROM) yalnızca okunabilen verilerin bulunduğu, taşındığı hafıza çipine verilen addır. Bu nedenle de ROM’lardaki veriler okunabilmekte fakat yeni veri girişi yapılamamaktadır. Bilgisayarlarda bulunan BIOS çipi buna iyi bir örnek olmaktadır.
Ayrıca, üretim aşamasında yazılan veriler sonsuza kadar bu çiplerde tutulmaktadır. Örneğin BIOS çipinin içerisinde bilgisayarın açılışını sağlayacak veriler bulunmaktadır. Ancak, ROM bellekler sadece bilgisayarlarda kullanılmamaktadır. ROM’lar bulaşık makinasından çamaşır makinasına, buz dolabından kahve makinasına kadar çok çeşitli aletlerde, cihazlarda bulunmaktadır.
ROM’ların başlıca kullanım amaçları; kazara değiştirilmemesi gereken önemli verilerin depolanmasıdır. ROM’a kaydedilmiş olan veriler, statik bir şekilde hiçbir güncellemeye ihtiyaç duyulmayacak biçimde hazırlanmaktadır.
ROM’ların farklı tipleri mevcuttur. Bunlar; MROM, PROM, EPROM ve EEPROM diğer ROM çeşitleridir. Bu çeşitlerin anlamları ise kısaca şu şekildedir:
MROM: Bir kere değiştirilebilen salt okunur bellektir. PROM: Programlanabilir salt okunur bellektir. EPROM: Silinebilir ve programlanabilir salt okunur bellektir. EEPROM: Elektrik ile silinebilir ve programlanabilir bellektir.
RAM ve ROM Arasındaki Fark Nedir?
En temel fark; RAM’lerin silinebilen, yazılabilen bir hafızası varken, ROM’ların sadece okunabilir hafızaya sahip olmasıdır.
Bir diğer fark ise RAM’lerin geçici hafızalı bir bellek olması, ROM’ların ise verilerini sonsuza kadar saklayabilen bir yapıya sahip olmasıdır.
Elektrikler kesildiği takdirde RAM’in hafızası silinmekte, ROM’un hafızasının ise silinmemektedir.